Geschiedenis van de schoorsteenveger

Het werk als schoorsteenveger is een van de oudste beroepen in de wereld, er wordt al vanuit de oudheid geschreven over het beroep als schoorsteenveger. Maar de schoorsteenveger die wij vandaag de dag kennen is gebaseerd op de schoorsteenveger die zich tweehonderd jaar geleden ontwikkelde tijdens de industriële revolutie.

In de vijftiende en zestiende eeuw in West-Europa, werden de daklijnen bekend met trapgevels om zo de schoorsteenveger gemakkelijk toegang te geven tot het dak en de schoorsteen.

Door het toenemen van inwoners en huizen wordt het beroep van schoorsteenveger steeds bekender en kwam er steeds meer respect voor de schoorsteenveger.

Wetgeving

In 1788 werd er in Engeland de eerste wetten geschreven voor het beroep als schoorsteenveger. Een schoorsteenveger mocht niet meer dan 6 leerknechten hebben en moesten minimaal 8 jaar oud zijn.

In 1840 werd er een nieuwe wet aangenomen dat het voor iedereen onder de 21 jaar illegaal was om schoorstenen te gaan vegen.
rond 1800 werden ook de eerste schoorsteenvegerbond opgericht die zich inzette voor het beschermen van schoorsteenvegers en het verbeteren van educatie voor het vak. In Nederland zet de ASPB zich nog steeds in voor deze dingen op het gebied van schoorsteenvegen.

Na 1875 mocht een schoorsteenveger alleen zijn werk uitvoeren wanneer hij hiervoor toestemming had van de overheid. De overheid wees per district enkele schoorsteenvegers aan.

Moderne schoorsteenvegers

Door de toename van centrale verwarming en het verminderen van het gebruik van schoorstenen werd het beroep steeds minder aantrekkelijk. Schoorsteenvegers zijn service gerichter gaan werken en richten zich ook steeds meer op andere dingen dan de schoorsteen.

Vandaag de dag is schoorsteenvegen nog steeds een enerverende industrie in vele gedeeltes over de wereld. Echter is het vak veranderd van alleen houtverbranding naar vele andere type van verwarmingsmogelijkheden.

De schoorsteenveeg met kogel wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt maar worden nu aangevuld door moderne technieken zoals vacuüm, camera's en speciale schoorsteenveeg-gereedschap.

Moderne schoorsteenvegers zijn goed opgeleide mensen die getraind zijn om diagnoses en veilige reparaties uit te voeren in verschillende omstandigheden.

Literatuur

Ook in de literatuur is de schoorsteenveger bekend. In verschillende boeken duikt de schoorsteenveger op. In het ene boek als gezellig, vrolijk beroep en in het ander boek als een gevaarlijk, vies en gemeen werk.

In het wereld bekende boek Oliver Twist van Charles Dickens komt het beroep ook voor. Evenals het verhaal "De herderin en veger" van Hans Christian Andersen, een bekende (sprookjes)schrijver uit Denemarken, gaf het beroep van schoorsteenveger een plekje in de literatuur.

In 1965 won het lied "Chim Chim Cher-ee" een Oscar voor het beste lied. Dit lied werd gezongen door schoorsteenveger Bert (gespeeld door Dick van Dyke) in de bekende disneyfilm Mary Poppins.

Bijgeloof

In verschillende landen heeft een schoorsteenveger een speciale betekenis.
In delen van Groot-Brittannië en Duitsland brengt het geluk om een schoorsteenveger te zien op je bruiloft. Soms worden schoorsteenvegers ingehuurd door vrienden van de bruid en bruidegom ten behoeve van deze traditie. Het breng extra geluk wanneer de bruid de hand schut of een kusje blaast naar de schoorsteenveger.

In Duitsland word met nieuwjaar ook vaak kleine marsepeinen poppetjes, in de vorm van een schoorsteenveger, aan elkaar gegeven om zo een gelukwens te uiten naar een ander. Het schoorsteenpoppetje staat dan voor een "zorgen vrij" nieuwjaar.

In Kroatië wordt het beroep van schoorsteenveger nog steeds in de traditionele kledij uitgevoerd. Het brengt daar geluk om een knoop van je kleding af te trekken wanneer je op straat gepasseerd wordt door een schoorsteenveger.